De langste formatie in Nederland was die van het kabinet-Rutte IV, die 299 dagen duurde van 17 maart 2021 tot 10 januari 2022.
De formatie werd bemoeilijkt door een aantal factoren, waaronder:
- De gefragmenteerde uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 2021, waarbij geen enkele partij een meerderheid van de zetels won.
- De grote ideologische verschillen tussen de partijen, wat het moeilijk maakte om overeenstemming te bereiken over een regeerakkoord.
- De coronapandemie, die de formatieonderhandelingen bemoeilijkte en vertraagde.
De formatie werd geleid door informateur Herman Tjeenk Willink, die in april 2021 werd benoemd. Tjeenk Willink bracht in juni 2021 een rapport uit waarin hij concludeerde dat er een ‘brede coalitie’ nodig was om een stabiel kabinet te vormen.
Na maanden van onderhandelingen werd er uiteindelijk op 15 december 2021 een regeerakkoord bereikt tussen VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Het kabinet-Rutte IV werd op 10 januari 2022 beëdigd.
De langste formatie in Nederland
- Kabinet-Rutte IV (2021-2022): 299 dagen
- Kabinet-Rutte III (2017-2021): 225 dagen
- Kabinet-Van Agt I (1977-1981): 208 dagen
- Kabinet-Den Uyl (1973-1977): 206 dagen
- Kabinet-Lubbers I (1982-1986): 168 dagen.
Hoe lang duurden formaties?
- De duur van kabinetsformaties in Nederland kan sterk variëren.
- De snelste formatie was die van het kabinet-Drees I in 1948, die slechts 31 dagen duurde.
- De langste formatie was die van kabinet-Rutte IV in 2021-2022, die 299 dagen duurde.
Gemiddeld duren kabinetsformaties na verkiezingen sinds 1945 103 dagen. Formaties van tussenkabinetten zijn daarbij buiten beschouwing gelaten. Deze verlopen doorgaans veel sneller.
Enkele factoren die de duur van een formatie kunnen beïnvloeden
- De uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen:
- Hoe gefragmenteerder de uitslag, hoe langer de formatie doorgaans duurt.
- De ideologische verschillen tussen de partijen:
- Hoe groter de verschillen, hoe langer het kan duren om overeenstemming te bereiken over een regeerakkoord.
- Onvoorziene gebeurtenissen:
- Zoals de coronapandemie in 2020-2021, die de formatieonderhandelingen kan bemoeilijken en vertragen.
Hieronder een overzicht van de duur van alle kabinetsformaties in Nederland sinds 1945:
| **Jaar | Kabinet | Duur (dagen)** |
|---|---|---|
| 1946 | Schermerhorn-Drees | 72 |
| 1948 | Drees I | 31 |
| 1951 | Drees II | 54 |
| 1952 | Drees III | 42 |
| 1956 | Beel I | 84 |
| 1958 | De Quay | 102 |
| 1963 | Marijnen | 58 |
| 1965 | Cals | 103 |
| 1966 | Zijlstra | 54 |
| 1967 | De Jong | 205 |
| 1971 | Biesheuvel I | 140 |
| 1972 | Biesheuvel II | 48 |
| 1973 | Den Uyl | 206 |
| 1977 | Van Agt I | 208 |
| 1981 | Van Agt II | 114 |
| 1982 | Lubbers I | 168 |
| 1986 | Lubbers II | 106 |
| 1989 | Lubbers III | 74 |
| 1994 | Kok I | 202 |
| 1998 | Kok II | 163 |
| 2002 | Balkenende I | 76 |
| 2003 | Balkenende II | 86 |
| 2006 | Balkenende III | 134 |
| 2007 | Balkenende IV | 84 |
| 2010 | Rutte I | 54 |
| 2012 | Rutte II | 51 |
| 2017 | Rutte III | 225 |
| 2022 | Rutte IV | 299 |
